Zo rond de sinterklaastijd draaide er op tv een reclamespotje van een drogist. Een oudere vrouw krijgt een cadeautje. Het is een stukje lavendelzeep en als ze de geur opsnuift, is ze terug op vakantie. Ze ziet de dieppaarse velden voor zich met lange rijen bloeiende lavendel. Het is een mooie herinnering.
Dat doen geuren. Ik schreef er al eerder over in de blog ‘Koperpoets en bijenwas.’ Ik herken dat bij mezelf, maar ervaar het ook in de zorg die we geven. Juist bij bewoners met dementie, kan je met geuren prikkelen. De groentesoep die pruttelt, het stoofvlees in de pan, de koffie in de kan.
Geuren kunnen ook negatief werken. Soms wordt er gemalen koffie op een schoteltje gelegd om nare geuren in de kamer van een bewoner, die terminaal is, te maskeren. Goedbedoeld uiteraard, want het is meestal vanwege de wakende naasten dat dit wordt gedaan. Daardoor denkt menig naaste na die tijd bij de geur van koffie terug aan dat moment, het moment van waken. Dan zijn ze weer even terug aan het sterfbed, terug in dat kamertje.
Geuren halen herinneringen naar boven. Ze kunnen te overheersend zijn, ze kunnen nare gedachten naar boven halen, maar ook een glimlach toveren op iemands gezicht. Diep inhalerend geuren opsnuiven, om de prettige herinnering vast te houden. Al is het maar voor even.
Wat is er mooier dan dat je juist die kleine herinneringen en die associaties bij bewoners met dementie naar boven haalt. Dat kan op heel veel manieren. Door het praten over onderwerpen die passen in hun beleving en ervaringen. Door het bekijken van een fotoboek of platen in een tijdschrift of door het luisteren naar muziek. Het kan ook door het delen van geuren. Subtiel, op een manier dat de ander even de ogen sluit en zich terug waant op een plek waar hij of zij nog amper het bestaan van wist. Verdwenen flarden in de tijd, tot leven gewekt.
Dan moet je wel je bewoner kennen. Dat kost tijd en moeite, maar je krijgt er ook wat voor terug. Een glimlach of een mooi verhaal.
De genoemde reclame beeldt dat zo mooi en treffend uit. Een geur, een herinnering.
Herken je dat?
Rondje om de zorg 